Υπάρχει ένα παράθυρο ευκαιρίας για την λύση του Κυπριακού μέχρι τον Δεκέμβριο, όταν στη Σύνοδο Κορυφής θα συζητηθεί η ημερομηνία έναρξης διαπραγματεύσεων για την ένταξη της Τουρκίας.

Η αυριανή μέρα δεν θα είναι ίδια. Ούτε για μας, ούτε για τους Κυπρίους, ούτε για τους Τούρκους. Είτε το θέλουμε, είτε όχι χθες έκλεισε ένα κεφάλαιο της νεώτερης ιστορίας μας.

Πρέπει να μας παρουσιάσουν καλύτερες ιδέες για το πώς θα είναι η διαχείριση της επόμενης μέρας. Χρειαζόμαστε νέες ιδέες, για να βγούμε από τη δύσκολη θέση που το «ηχηρό όχι», το οποίο πολλοί επιθύμησαν, θα βγει για το καλό μας.

Συνηθίσαμε να μιλάμε για το Κυπριακό σαν να μην υπήρχε Κύπρος πριν το 1974. Υπήρχε και είχε πολλές ομοιότητες με την σημερινή κατάσταση...

Το πιο τραγικό είναι ότι δεν υπάρχει σχέδιο επόμενης μέρας μετά το «όχι». Υπάρχουν ευχές για «διαπραγματευτικά» πλεονεκτήματα λόγω της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά στην Ε.Ε. το κλίμα γίνεται πλέον εχθρικό.

Αν εκνευρίζει κάτι και στην υπόθεση του Κυπριακού, είναι το γεγονός ότι δια των εθνικών θεμάτων κάποιοι αποκτούν πολιτική υπόσταση.

Η οξύτητα του λόγου που χρησιμοποίησαν όλοι οι Ευρωπαίοι Επίτροποι και ο πρόεδρος του ευρωκοινοβουλίου κ. Πατ Κοξ θα πρέπει να μας προβληματίσει έστω για την επόμενη μέρα.

Κάθε ομοσπονδία είναι πολύπλοκο σύστημα. Υπάρχει όμως μια κοινή αρχή. Για τα ομοσπονδιακά θέματα χρειάζεται η πλειοψηφία των μερών και όχι του πληθυσμού.

Η κριτική στο «όχι» είναι δύσκολη. Εκ των πραγμάτων η θέση του «όχι» είναι νεφελώδης. Ξεκινά από το «δεν μας αρέσει αυτό», αλλά και καταλήγει εκεί. Δεν υπάρχει ένα αντισχέδιο Ανάν, ένα απτό προϊόν του «όχι» ώστε να σταθμίσουμε τα θετικά του ενός με τα αρνητικά του άλλου και να καταλήξουμε σε κάποιο συμπέρασμα.

Φυσικά και «δεν υπάρχουν τελευταίες ευκαιρίες για το Κυπριακό». Αλλά το ίδιο ισχύει και για τους Τούρκους. Εξάλλου, στη ζωή ποτέ δεν υπάρχουν τελευταίες ευκαιρίες. Μόνο χαμένες...

Η λύση του Κυπριακού χάθηκε για μια φορά ακόμη ανάμεσα στα πολλά μέτρα και πολλά σταθμά που χρησιμοποιούνται σε κάθε τέτοια περίπτωση. Έσβησε ανάμεσα σε συνθήματα κενά περιεχομένου.

Δύο άνθρωποι έκλαψαν για το σχέδιο Ανάν στην Κύπρο, αλλά για εντελώς διαφορετικούς λόγους. Ο κ. Τάσσος Παπαδόπουλος δάκρυσε γιατί μένουν τούρκοι στρατιώτες στην Κύπρο και ο κ. Ραούφ Ντενκτάς γιατί «φεύγουν οριστικά τα τουρκικά στρατεύματα».

Στην Ελλάδα οι συνεπείς αντι-ιμπεριαλιστές βρήκαν νέο πεδίο δόξης λαμπρό να αντισταθούν στην «αμερικανική ηγεμονία». Είναι σίγουρο πως θα ήταν υπέρ του σχεδίου Ανάν αν οι ΗΠΑ το απέρριπταν.

Δεν υπάρχουν φοβερές συνομωσίες, ούτε περίτεχνες θεωρίες πίσω από το «ναι» ή το «όχι».Υπάρχει μια διαφορετική θεώρηση του κόσμου και των διεθνών σχέσεων. Όλα τ' άλλα, περί αγρίων και συνομωσιών, είναι προς λαϊκή κατανάλωση κι αύξηση της τηλεθέασης.

Τα on-camera δάκρυα του κ. Τάσσου Παπαδόπουλου δημιουργούν ένα επικίνδυνο προηγούμενο. Μέχρι τώρα υπήρχε ένας διάλογος με βάση τη λογική. Τώρα που ο συναισθηματισμός μπαίνει από την κύρια πόρτα στον εθνικό διάλογο υπάρχει κίνδυνος διχασμού

Ο κ. Τάσσος Παπαδόπουλος αναφέρθηκε στα πάντα. Δεν εκστόμισε όμως την λέξη Ελλάδα. Δεν αποτίμησε όμως ούτε κατ' ελάχιστον τι σημαίνει για τον ευρύτερο ελληνισμό το «ναι» και τι επιπτώσεις θα έχει το «όχι».

Δεν υπάρχει λύση στο Κυπριακό πρόβλημα. Μόνο επιλογές. Η επιλογή του «όχι» ενέχει κινδύνους και ελπίδες. Η επιλογή του «ναι» ελπίδες και κινδύνους.

Η γραμμή του αυτοαποκαλούμενου «πατριωτικού ΠΑΣΟΚ» οδήγησε αφενός στην περιθωριοποίηση της χώρας και στην επιδείνωση των εθνικών μας θεμάτων.

Η υπόγεια Αριστερά είναι βαθιά αντιδραστική δύναμη. Μισεί την Δύση διότι απέτυχε να μας εντάξει στην Ανατολή.